126 jaar bibliotheek in Wijhe

Gepubliceerd op: 14 januari 2025 11:40

Marietje Nijlant, gastvrouw van de Historische Vereniging Wijhe, schreef voor de opening van de nieuwe Bibliotheek Wijhe in 2024 een prachtig artikel over 126 jaar bibliotheek in Wijhe voor de facebookpagina van de vereniging. Wij delen het verhaal ook graag onder onze lezers en bezoekers.

Al 126 jaar een bibliotheek in Wijhe

Wijhe heeft een lange geschiedenis op het gebied van boeken uitlenen. Al in 1898 is er een uitleenbibliotheek. Van Dillen, die in 1896 naar Wijhe komt, begint in de Kerkstraat een drukkerij en boekhandel. Hij richt in Wijhe een Nutsbibliotheek in, ook wel Volksbibliotheek genoemd. Voor 5 cent per week kon je er twee boeken lenen in het catechisatielokaal van de Hervormde Gemeente. Tegenover de Nutsbibliotheek stond een christelijke volksbibliotheek die in het kantoor van zeepfabrikant Eppe Nijland vele jaren boeken uitleende. De rooms-katholieke uitleenpost komt in het patronaatsgebouwtje achter de R.K.-pastorie, waar je op zondag na de hoogmis boeken kon lenen.

In 1938 komt Cees Blom naar Wijhe en begint in de Nieuwendijk met de reparatie en verkoop van fietsen. Al gauw richt hij ook een bibliotheek in. Mevrouw Blom volgt een cursus voor bibliothecaresse. Een grote bloei beleeft de bibliotheek tijdens WOII. Na de oorlog wordt de bibliotheek van Blom bekend onder de naam ‘Sing Sing’, vernoemd naar de aan de overkant van de straat gelegen en door een hoog hek en prikkeldraad omgeven opslag voor hout, in de volksmond ‘Sing Sing’ genoemd. Ook kan men tijdens de oorlog boeken lenen bij J. Mulder aan de Enkweg. De bieb heet GLINEA: Goede Lectuur Is Nuttig En Aangenaam. In 1948 kunnen er boeken geleend worden op de bovenverdieping van de Waag. Een paar jaar later komen er ook uitleenposten in Herxen en op de Elshof. Door samen te gaan met Heino ontstaat de mogelijkheid voor een eigen bibliotheekgebouw. Wijhe wordt de hoofdvestiging, Heino krijgt een filiaal. Tot 1965 is de uitleenpost een leegstaand lokaal van de dorpsschool en wordt er een nieuwe bibliotheek gebouwd in de Beatrixlaan (in het Plan Broekslag), dat in 1965 wordt geopend. Het pand wordt tot 1983 gebruikt, daarna is het alweer te klein. De bibliotheek verhuist naar het oude gemeentehuis aan de Langstraat/Kerkstraat; er volgt een verbouwing en de aanbouw van een nieuw gedeelte erachter. In de loop van de jaren heeft het bibliotheekgebouw het gedeelte aan de Langstraatkant, de oude raadzaal, prijs moeten geven.

De nieuwe eigenaar creëert een woonfunctie. Kan de bibliotheek blijven in het dorp?

En ja, want de bieb is inmiddels verhuisd naar een nieuw onderkomen aan de Langstraat, naar een pand dat in de volksmond bekend is geworden onder de naam ‘pand Hemeltje’. ‘Mooi da’ dr bin’ staat er op het raam. En dat vinne wie ok. Mooi dat ule d’r bint!